eKYC là phương pháp định danh điện tử được thiết kế để xác định danh tính của khách hàng thông qua nhiều hình thức khác nhau, bao gồm tên đăng nhập và mật khẩu, dấu vân tay hoặc Face ID, cùng với mã xác thực một lần (OTP). Để tìm hiểu chi tiết để hiểu rõ eKYC là gì?, những ưu điểm và nhược điểm của nó, cũng như cách ứng dụng trong lĩnh vực ngân hàng, hãy cùng whattax.vn đọc bài viết dưới đây.
eKYC là gì?
eKYC (Electronic Know Your Customer) là phương thức định danh điện tử, cho phép các ngân hàng xác minh danh tính khách hàng thông qua công nghệ mà không cần gặp mặt trực tiếp. Hệ thống này sử dụng các hình thức như tên đăng nhập, mật khẩu, dấu vân tay, nhận diện khuôn mặt (Face ID), và mã xác thực OTP để đảm bảo tính chính xác và an toàn.
Quy trình hoạt động của eKYC
Quá trình eKYC thu thập dữ liệu từ hình ảnh, video chân dung và giấy tờ tùy thân như CMND, CCCD, hoặc hộ chiếu. Những thông tin này sẽ được đối chiếu với cơ sở dữ liệu hiện có. Hiện nay, khi đăng ký tài khoản ngân hàng trực tuyến, khách hàng thường được yêu cầu thực hiện eKYC trước khi tài khoản được phê duyệt.
Hình thức này giữ nguyên các tiêu chí về độ chính xác và bảo mật giống như KYC truyền thống, nhưng quy trình thực hiện lại đơn giản và nhanh chóng hơn. Khách hàng không cần phải đến văn phòng ngân hàng, xếp hàng, hay điền giấy tờ thủ công, mà có thể hoàn tất mọi thứ từ xa qua thiết bị có kết nối Internet.
Trong lĩnh vực ngân hàng, eKYC chủ yếu được sử dụng để xác minh danh tính khi mở tài khoản trực tuyến, từ đó khách hàng có thể thực hiện các giao dịch như chuyển tiền, mở sổ tiết kiệm trực tuyến và thanh toán hóa đơn. Tuy nhiên, với những giao dịch đặc thù như đăng ký khoản vay, bạn vẫn cần phải đến quầy giao dịch để thực hiện eKYC.
5 công nghệ chính trong giải pháp eKYC
Để áp dụng hiệu quả eKYC, các ngân hàng sử dụng nhiều công nghệ tiên tiến, bao gồm:
- NFC (Near Field Communications): Công nghệ cho phép kết nối các thiết bị điện tử ở khoảng cách gần, thường được dùng để xác thực sinh trắc học từ CCCD.
- Face Matching: Giúp so sánh khuôn mặt của khách hàng trong video hoặc hình ảnh với khuôn mặt trên giấy tờ tùy thân.
- Fraud Detection: Công nghệ phát hiện gian lận, giúp ngăn chặn việc sử dụng ảnh giả hoặc chỉnh sửa để lừa đảo trong quá trình xác minh danh tính.
- E-Signature: Cho phép khách hàng ký điện tử vào các hợp đồng hoặc giấy tờ liên quan khi mở tài khoản hoặc sử dụng dịch vụ ngân hàng.
- Liveness Detection: Giúp phát hiện các trường hợp sử dụng ảnh tĩnh hoặc video đã ghi sẵn.
- OCR (Optical Character Recognition): Công nghệ nhận diện và trích xuất thông tin từ giấy tờ tùy thân như số CMND, họ tên, và ngày sinh để đối chiếu với cơ sở dữ liệu.
Sự kết hợp của những công nghệ này đã làm cho quy trình giao dịch ngân hàng trở nên tiện lợi, an toàn và hiệu quả hơn, đồng thời giúp người dùng dễ dàng thích ứng với xu hướng số hóa trong mọi lĩnh vực.
Liệt kê những ưu điểm và nhược điểm của eKYC
eKYC mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dùng, góp phần nâng cao trải nghiệm dịch vụ ngân hàng.
Ưu điểm
- Tiết kiệm thời gian và chi phí
Một trong những lợi ích lớn nhất của eKYC là khả năng tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dùng. Thay vì phải đến ngân hàng, xếp hàng chờ đợi và hoàn thành nhiều thủ tục giấy tờ như trong quy trình KYC truyền thống, khách hàng có thể thực hiện mọi thao tác ngay tại nhà hoặc bất kỳ đâu chỉ với một kết nối Internet. Điều này không chỉ giúp rút ngắn thời gian mà còn giảm bớt những chi phí phát sinh như đi lại và thời gian làm việc.
- Giảm thiểu giấy tờ
eKYC giúp tối ưu hóa quy trình xác minh danh tính bằng cách tự động hóa nhiều bước. Hầu hết các thông tin cần thiết có thể được xác minh qua dữ liệu điện tử, từ đó hạn chế việc người dùng phải điền thông tin thủ công. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu khối lượng giấy tờ cần thiết mà còn giảm khả năng mắc sai sót trong quá trình điền thông tin. Sự tự động hóa này làm cho quy trình trở nên mượt mà và hiệu quả hơn.
- Bảo mật cao
Với việc sử dụng nhiều công nghệ hiện đại như nhận diện khuôn mặt, dấu vân tay và mã xác thực OTP, eKYC nâng cao tính bảo mật cho người dùng. Những công nghệ này giúp xác thực danh tính một cách chính xác, bảo vệ người dùng khỏi các hành vi gian lận. So với phương pháp KYC truyền thống, eKYC còn đem lại sự an toàn tốt hơn, nhờ vào việc bảo vệ quyền riêng tư của khách hàng một cách tối đa.
- Thích ứng với chuyển đổi số
Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển mạnh mẽ, eKYC cho phép khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng số một cách an toàn và thuận tiện. Người dùng không còn phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ của nhân viên ngân hàng để hoàn thành các thủ tục, mà có thể tự mình thực hiện mọi thao tác. Điều này không chỉ mang lại sự linh hoạt cho người dùng mà còn giúp ngân hàng tối ưu hóa quy trình phục vụ, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động.
Nhược điểm
Tuy nhiên, eKYC cũng có một số hạn chế mà người dùng cần lưu ý:
- Rủi ro mạo danh:
Nếu thông tin cá nhân như tên tài khoản, mật khẩu hoặc số CMND bị rò rỉ, kẻ gian có thể lợi dụng để truy cập tài khoản và thực hiện các giao dịch không hợp pháp. Để giảm thiểu rủi ro này, ngân hàng đã áp dụng các phương pháp xác thực đa tầng.
- Yêu cầu đường truyền mạng ổn định
Quy trình eKYC cần có kết nối Internet nhanh và ổn định. Nếu có sự cố về kết nối, người dùng có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện xác minh danh tính. Ngân hàng thường hỗ trợ các tùy chọn thay thế nếu xảy ra sự cố này, chẳng hạn như xác thực trực tiếp tại chi nhánh.
3 Hình thức bảo mật của eKYC
Trong lĩnh vực ngân hàng, eKYC sử dụng ba hình thức bảo mật chính: tên đăng nhập và mật khẩu, dấu vân tay hoặc Face ID, và mã xác thực OTP. Các hình thức này được thiết kế để đảm bảo an toàn và tính chính xác trong quy trình định danh điện tử cũng như khi thực hiện giao dịch.
Sử dụng Tên đăng nhập và Mật khẩu mạnh để bảo vệ an toàn
Tên đăng nhập tài khoản ngân hàng thường là số điện thoại hoặc một tên đăng nhập do bạn tự chọn. Mật khẩu là một chuỗi ký tự mà bạn tạo ra. Hình thức này được yêu cầu khi bạn đăng nhập vào tài khoản Internet Banking hoặc thực hiện các giao dịch thanh toán.
Để bảo vệ tài khoản tốt nhất, bạn nên tạo mật khẩu mạnh, khó đoán và thay đổi định kỳ (tối thiểu 6 tháng/lần). Tránh sử dụng các mật khẩu dễ đoán như số điện thoại hay ngày sinh.
Cài đặt bảo mật bằng Dấu vân tay, Face ID hoặc Passcode
Các hình thức bảo mật như dấu vân tay và Face ID ngày càng được sử dụng phổ biến trong ngân hàng. Chúng được áp dụng trong quá trình đăng nhập, xác nhận giao dịch, và thực hiện các tác vụ khác. Ngay từ đầu, bạn nên thiết lập một trong những phương thức bảo mật này để đảm bảo quá trình xác minh danh tính diễn ra chính xác và nhanh chóng.
Mã xác thực OTP
Mã OTP (One-Time Password) là một phương thức xác minh hiện đại, bao gồm chuỗi số từ 4 đến 6 ký tự, được tạo ra một lần duy nhất cho từng giao dịch cụ thể. Khi bạn thực hiện giao dịch, hệ thống sẽ tự động gửi mã OTP qua tin nhắn điện thoại.
Người dùng chỉ cần nhập mã OTP vào hệ thống để hoàn tất quy trình xác minh danh tính và tiếp tục giao dịch. Mã OTP có hiệu lực trong khoảng thời gian ngắn, thường từ 30 giây đến 1 phút. Khi hết thời gian, mã sẽ tự động bị hủy và không thể sử dụng, giúp tăng cường bảo mật và độ chính xác trong giao dịch.
Quy trình để thực hiện định danh eKYC
Quy trình eKYC được thiết kế rất đơn giản và thuận tiện, giúp người dùng dễ dàng thực hiện xác minh danh tính mà không cần phải đến trực tiếp ngân hàng. Để bắt đầu, bạn chỉ cần cài đặt ứng dụng Mobile Banking của ngân hàng mình sử dụng và làm theo ba bước dưới đây:
Bước 1: Xác thực số điện thoại
- Trong bước đầu tiên, bạn sẽ cần nhập số điện thoại của mình vào ứng dụng. Sau khi điền xong, hệ thống sẽ gửi một mã OTP (One-Time Password) đến số điện thoại bạn đã cung cấp qua tin nhắn SMS. Mã OTP này là một chuỗi số ngẫu nhiên, có giá trị sử dụng duy nhất cho lần xác minh này. Bạn hãy kiểm tra hộp thư đến trên điện thoại và nhập mã OTP vào ứng dụng. Bước này không chỉ giúp xác thực danh tính mà còn đảm bảo rằng bạn là chủ sở hữu của số điện thoại đã đăng ký.
Bước 2: Xác thực CCCD gắn chip
- Sau khi xác thực số điện thoại thành công, bạn cần chuẩn bị CCCD (Căn cước công dân) gắn chip để tiến hành mở tài khoản ngân hàng trực tuyến. Lưu ý rằng CMND hoặc CCCD không gắn chip sẽ không được hỗ trợ trong quy trình này. Tại bước này, bạn sẽ thực hiện hai thao tác chính:
- Chụp ảnh khuôn mặt: Bạn sẽ được yêu cầu chụp một bức ảnh khuôn mặt của mình. Để đảm bảo tính chính xác, hãy chắc chắn rằng bạn không đeo kính râm, mũ hoặc khẩu trang trong quá trình chụp ảnh. Hình ảnh cần rõ ràng và không bị che khuất để hệ thống có thể nhận diện khuôn mặt một cách chính xác.
- Quét NFC và kiểm tra thông tin cá nhân: Sau khi chụp ảnh, bạn sẽ cần sử dụng tính năng NFC (Near Field Communication) để quét CCCD gắn chip của mình. Quá trình này cho phép hệ thống tự động truy xuất thông tin cá nhân từ thẻ căn cước, bao gồm họ tên, ngày tháng năm sinh, và các thông tin xác thực khác. Bạn cũng sẽ được yêu cầu kiểm tra lại thông tin cá nhân để đảm bảo rằng mọi thứ đều chính xác.
Bước 3: Xác minh kết quả
- Cuối cùng, sau khi hoàn tất các bước trên, hệ thống sẽ tiến hành xác minh kết quả. Các công nghệ đã được sử dụng trong các bước trước đó sẽ đánh giá tính chính xác của thông tin bạn đã cung cấp. Nếu quá trình xác minh thành công, bạn sẽ nhận được thông báo cho phép sử dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến ngay lập tức. Điều này có nghĩa là bạn có thể bắt đầu thực hiện các giao dịch như chuyển tiền, mở sổ tiết kiệm, thanh toán hóa đơn và nhiều dịch vụ khác.
- Nếu trong trường hợp xác minh không thành công, bạn sẽ nhận được thông báo và có thể cần thực hiện lại các bước trước đó để đảm bảo tính chính xác và bảo mật. Ngân hàng cũng có thể cung cấp hướng dẫn cụ thể để giúp bạn khắc phục vấn đề.
Tóm lại, bài viết đã làm rõ khái niệm eKYC là gì? và cung cấp những thông tin thiết yếu liên quan đến phương pháp này. Ngoài ra, whattax.vn khuyến nghị rằng người dùng chỉ nên sử dụng các ứng dụng chính thức của ngân hàng. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn cho phép người dùng tận hưởng đầy đủ các tiện ích hiện đại mà eKYC mang lại.
